Według statystyk największe niebezpieczeństwo na drodze stwarzają dwie grupy kierowców: najmłodsi, do 25. roku życia, oraz najstarsi, powyżej 60. roku życia. Choć w naszym kraju nie istnieją żadne przepisy, które ograniczałyby możliwość prowadzenia samochodu ze względu na wiek, to jednak każdy senior za kierownicą powinien być świadomy swoich ograniczeń.
Z tekstu dowiesz się:
- jak przedstawiają się statystyki dotyczące seniorów za kierownicą,
- jak procesy starzenia się wpływają na umiejętność prowadzenia samochodu,
- jaki wpływ na prowadzenie auta mają przyjmowane leki.
Według danych zaprezentowanych podczas konferencji „Seniorzy w ruchu drogowym: czy system jest gotowy?”, zorganizowanej przez Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, najgroźniejsze na drodze są dwie grupy kierowców. Ci najmłodsi, do 25. roku życia, powodują wypadek drogowy średnio co 2 miliony przejechanych kilometrów. Z kolei ci najstarsi, czyli po ukończeniu 60. roku życia, co 2,5 miliona kilometrów.
W Polsce co dziesiąty wypadek drogowy jest powodowany przez kierowców po 60. roku życia, a połowa z tych zdarzeń ma miejsce w obrębie skrzyżowań. W porównaniu z resztą społeczeństwa wyższe w przypadku osób starszych są również wskaźniki śmiertelności.
Starzenie się organizmu a prowadzenie auta
O ile w przypadku młodych kierowców zwiększona częstotliwość wypadków samochodowych jest związana z brawurą i brakiem doświadczenia za kółkiem, o tyle u seniorów mają na to wpływ często spotykane problemy osób starszych ze zdrowiem. Bardzo rozpowszechnione są np. różnego rodzaju upośledzenia wzroku i słuchu. U seniorów pojawiają się zaćma, jaskra, starcze zwyrodnienie plamki żółtej czy nadwzroczność starcza. Szacuje się, że upośledzony wzrok ma ponad 30% 70-latków.
Jeśli chodzi o schorzenia słuchu, powszechne są m.in. starcze przytępienie słuchu oraz głuchota starcza. Wielu seniorów boryka się również z szumami usznymi czy pogorszeniem się zdolności lokalizacji dźwięków. Nie trzeba nikogo przekonywać, jak ważne dla bezpiecznego prowadzenia auta są zmysły wzroku i słuchu.
Na zdolność do prowadzenia samochodu mogą negatywnie wpływać także inne choroby starszych ludzi. Choroby zwyrodnieniowe stawów – np. nadgarstka czy kolan – mogą utrudniać sprawne operowanie kierownicą, zmianę biegów czy wciskanie hamulca. U osób starszych z biegiem lat dochodzi do obniżenia refleksu, pogorszenia koordynacji ruchowej oraz spadku czasu reakcji na bieżące wydarzenia. Są to kluczowe elementy z perspektywy bezpieczeństwa ruchu na drodze.
Kierowca senior a przyjmowanie leków
Nie bez wpływu na zdolność prowadzenia auta pozostaje również przyjmowanie przez kierowców leków. Niektóre środki farmakologiczne wpływają bowiem na prędkość docierania informacji do mózgu, proces podejmowania decyzji czy realizację impulsów nerwowych. Inne mogą się odbijać na koordynacji ruchów, wpływać na funkcjonowanie układu mięśniowego czy pracę ośrodkowego układu nerwowego, co z kolei może skutkować obniżeniem czujności i uwagi.
I tak np. wiadomo, że stosowanie leków z grupy benzodiazepin (wykorzystywanych np. w leczeniu bezsenności) powoduje znaczne obniżenie sprawności psychofizycznej, co może mieć niekorzystny wpływ na zdolność prowadzenia samochodu. Takie samo działanie mają leki przeciwdepresyjne – trazodon, mianseryna oraz mirtazapina. Zmniejszenie poziomu skupienia i koncentracji obserwuje się także u osób stosujących środki przeciwbólowe, w szczególności tramadol, kodeinę oraz opioidowe leki przeciwbólowe. Problemy z koncentracją oraz zwiększoną senność powodują również leki przeciwhistaminowe, stosowane w leczeniu różnych odmian alergii.
Jak więc widać, kierowca w podeszłym wieku musi zwracać uwagę na to, czy stan jego zdrowia umożliwia mu bezpieczne prowadzenie samochodu. Czasami lepiej zrezygnować z takiej opcji, przesiąść się do taksówki, autobusu czy tramwaju lub poprosić o podwózkę kogoś bliskiego – w trosce o siebie i innych.
Źródła:
https://zdrowie.pap.pl/senior/senior-za-kolkiem-co-warto-wiedziec
https://pressto.amu.edu.pl/index.php/ikps/article/viewFile/1595/1567
