Tarczyca – czym jest?
Gruczoł tarczowy to mały gruczoł w kształcie motyla na szyi, tuż przed tchawicą.
Jedną z jego głównych funkcji jest wytwarzanie hormonów, które pomagają regulować metabolizm organizmu (proces zamieniający żywność w energię). Hormony te nazywane są trijodotyroniną (T3) i tyroksyną (T4).
Wiele funkcji ciała zwalnia, gdy tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości tych hormonów. Twój lekarz rodzinny może skierować Cię do endokrynologa (specjalisty chorób hormonalnych), jeśli:
- jesteś w ciąży lub próbujesz zajść w ciążę
- właśnie urodziłaś
- masz inne schorzenia, takie jak choroba serca
- bierzesz leki powodujące zmniejszenie hormonów tarczycy, takie jak amiodaron lub lit
- masz niepokojące objawy które mogą świadczyć o chorobie tarczycy
Kogo dotyczy problem z tarczycą? Jak wygląda badanie ?
Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą cierpieć na niedoczynność tarczycy, chociaż częściej występują u kobiet. Dzieci mogą także rozwinąć niedoczynność tarczycy, a niektóre dzieci rodzą się z nią.
Test czynności tarczycy
Badanie krwi mierzące twoje poziomy hormonów jest jedynym dokładnym sposobem, aby dowiedzieć się, czy jest jakiś problem.
Test, zwany testem czynności tarczycy, bada poziom hormonu tarczycy (TSH) i tyroksyny (T4) trójjodotyronina (T3) we krwi.
Problemy z tarczycą mogą dotyczyć:
- nadczynności
- niedoczynności
- Hashimoto
- Gravesa-Basedowa
Nadczynność tarczycy (hipertyreoza) – przyczyny oraz objawy
Nadczynność tarczycy – czyli nadmiernie produkowanie hormonów T4 oraz T3. Niestety nadczynność tarczycy swoimi objawami potrafi nam dać jasno do zrozumienia, że cos się z nami dzieje niedobrego. Najczęstszymi objawami nadczynności są:
- Chudnięcie
- Drżenie rąk
- Biegunki
- Nadmierna potliwość
- Pobudzenie nerwowe
- Zwiększona ruchliwość
- Kołatanie serca
- Zawroty głowy
- Bezsenność
- Problemy z miesiączką
- Ucisk w okolicy szyi oraz trudności z połykaniem
- Wypadanie włosów
- Problemy z erekcją
- Niskie libido
- Jeżeli chodzi o przyczyny nadczynności to do głownych należą:
- Guzki tarczycy
- Choroba Gravesa-Basedowa ( 75% przypadków nadczynności )
- Zapalenie tarczycy (poporodowe oraz wirusowe)
- Uraz psychiczny
- Okres przekwitania
- Silne emocje
- Uraz psychiczny
- Choroba zakaźna
- Wole
Niedoczynność tarczycy – leczenie
Niedoczynność tarczycy jest zwykle leczona przez przyjmowanie codziennie hormonalnych tabletek zastępczych o nazwie lewotyroksyna.
Lewotyroksyna zastępuje hormon tyroksyny, którego twoja tarczycy nie wytwarza wystarczająco.
Najpierw regularne badania krwi do momentu osiągnięcia prawidłowej dawki lewotyroksyny.
Możesz zacząć od małej dawki lewotyroksyny, która może być stopniowo zwiększana, w zależności od reakcji twojego organizmu. Niektórzy ludzie zaczynają czuć się lepiej wkrótce po rozpoczęciu leczenia, podczas gdy inni nie zauważają poprawy w swoich objawach po kilku miesiącach.
Po przyjęciu prawidłowej dawki, zwykle będziesz mieć badanie krwi raz w roku, aby monitorować poziom hormonów.
Jeśli badania krwi sugerują, że masz niedoczynność tarczycy, ale nie masz żadnych objawów lub są bardzo łagodne, możesz nie potrzebować żadnego leczenia. W takich przypadkach lekarz rodzinny zazwyczaj monitoruje poziom hormonów co kilka miesięcy i przepisuje lewotyroksynę, jeśli wystąpią objawy.
Skuteczność tabletek może być zmieniana przez inne leki, suplementy lub pokarmy, więc należy je popijać wodą i brać na pusty żołądek, a następnie należy unikać jedzenia przez 30 minut.
Jeśli zapomnisz o przyjęciu dawki, zażyj ją od razu. Jeśli przypomniałeś sobie zbyt późno możesz pominąć dawkę i przyjąć kolejną dawkę o zwykłej porze, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Niedoczynność tarczycy jest stanem trwającym całe życie, więc zazwyczaj musisz zażywać cały czas.
Lewotyroksyna zwykle nie ma żadnych skutków ubocznych, ponieważ tabletki po prostu zastępują brakujący hormon.
Działania niepożądane występują zwykle tylko w przypadku przyjmowania zbyt dużej lewotyroksyny. Może powodować problemy, takie jak pocenie się, ból w klatce piersiowej , bóle głowy , biegunkę i wymioty.
Należy poinformować lekarza, jeśli wystąpią nowe objawy podczas stosowania lewotyroksyny. Powinieneś również poinformować lekarza, jeśli objawy nasiliły się lub nie poprawiły się
Niedoczynność tarczycy i ciąża
Ważne jest, dla twojego zdrowia i zdrowia Twojego dziecka, że niedoczynność tarczycy musi być odpowiednio leczona przed zajściem w ciążę.
Poinformuj swojego lekarza rodzinnego, jeśli jesteś w ciąży lub próbujesz zajść w ciążę i masz niedoczynność tarczycy. Mogą skierować Cię do specjalisty w celu leczenia i monitorowania podczas ciąży.
Jeśli masz niedoczynność tarczycy, która nie jest leczona, może wystąpić kilka powikłań
Niedoczynność tarczycy – powikłania w ciąży
Jeśli niedoczynność tarczycy nie jest leczona podczas ciąży, istnieje ryzyko wystąpienia problemów. Obejmują one:
- stan przedrzucawkowy – który może powodować wysokie ciśnienie krwi i zatrzymanie płynów u matki oraz problemy z rozwojem u dziecka
- anemia u matki
- niedoczynność tarczycy u dziecka
- wady wrodzone
- krwawienie po urodzeniu
- problemy z rozwojem fizycznym i psychicznym dziecka
- przedwczesne porody lub niską wagę urodzeniową
- martwy poród lub poronienie
Problemów tych można zwykle uniknąć stosując leczenie pod nadzorem specjalisty chorób hormonalnych (endokrynologa). Dlatego należy poinformować lekarza rodzinnego, jeśli pacjent ma niedoczynność tarczycy, jest w ciąży lub próbuje zajść w ciążę.
